.jpg)
.jpg&width=40&height=40)
.jpg&width=40&height=40)
نظام سازی و شبکه سازی پژوهش‌های قرآنی با هدف کارآمدی ضروری است
نظام سازي و شبکه سازي پژوهش‌هاي قرآني با هدف کارآمدي ضروري است
يک پژوهشگر قرآني گفت: پژوهش‌هاي قرآني نيازمند يک نظام شبکه اي تحقيقاتي است، به اين معنا که بايد پژوهش قرآني به سمت مرجعيت و نظام سازي سوق داده شود.
حسن عبدي پور پژوهشگر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد پژوهش‌هاي قرآني گفت: با توجه به تاکيد مقام معظم رهبري در طول چند سال اخير مبني بر تحول در علوم انساني و بومي سازي علوم، پژوهش‌هاي قرآني نيازمند يک نظام شبکه اي تحقيقاتي است، به اين معنا که بايد پژوهش قرآني به سمت مرجعيت و نظام سازي سوق داده شود.
وي با اشاره به دستاوردهاي غرب در حوزه مديريت پژوهش افزود: ما نمي‌توانيم دستاوردهاي جهان غرب را در زمينه مديريت پژوهش ناديده بگيريم، اما همان تعاملي که مسلمانان در قرن سوم با تمدن‌هاي بزرگ داشتند، و ضمن استفاده از دانش علمي تمدن‌هاي آن زمان، علوم آنها را بومي سازي و براساس آموزه‌هاي اسلام بازتعريف کردند. امروز هم ما در شرايط اين چنيني به سر مي بريم و بايد به سمت بومي سازي علوم حرکت کنيم.
اين کارشناس قرآني ادامه داد: اين تحول بايد ما را به اين هدف برساند که علوم انساني متناسب با مباني اسلامي خود داشته باشيم. تحول در حوزه ساختاري پژوهش‌هاي علوم انساني به اين معنا است که توليد از فردگرايي به گروه گرايي سوق داده شود و بتوانيم در درون يک شبکه سازماندهي شده براساس نظام مسئله يابي تلاش کنيم و مدل مديريت را به مدل رهبري پژوهش ارتقا دهيم.
وي افزود: در مديريت پژوهش ساختارها و آئين نامه‌ها هميشه يکسان و انعطاف ناپذير هستند و يک نظام مهندسي مکانيکي حاکم است اما در رهبري پژوهش پويايي وجود دارد. رهبري يعني مديريتي که انعطاف دارد و در شرايط جديد بر اساس اقتضائات، مصلحت‌ها و ضرورت‌ها تصميم مي‌گيرد. در رهبري پژوهش سياست راهبردي، چشم انداز، برنامه‌هاي تعاملي و.... برنامه ريزي شده هستند، لذا در عرصه تحقيقات قرآني نيز کليه مراکز قرآن پژوهي نيازمند به يک مديريت جديد و کلان هستند و بايد در اين مسير گام بردارند.
عبدي پور گفت: اين مسئله بيانگر اين است که مديران نتوانسته اند سازمان‌هاي خود را به نقطه مطلوب برسانند که يکي از دلايل آن نداشتن تعامل با ديگر مراکز است، و نداشتن رقابت سازنده با يکديگر است. بنابراين لازم است که تحقيقات مبتني بر افق‌هاي تعريف شده و پندارهاي روشن در يک نظام شبکه اي باشد.
اين محقق و نويسنده کشورمان افزود: متأسفانه ما هنوز نتوانسته ايم پژوهش‌هاي قرآني خود را سامان دهيم و نقاط ضعف و قوت خود را بشناسيم و هنوز در تبديل و توزيع محصولات مشکل داريم. در يک سازمان پژوهشي، بخشي از نيروهاي علمي متولي توليد هستند و پس از توليد اين بخش توليدي به مرحله تبديل مي‌رسد که بايد در اين مرحله مطالب توليدي براي مخاطبان عمومي سازي شود.
وي با اشاره به مسائلي که در توليد محتوا بايد رعايت شود افزود: توليد بايد داراي ويژگي‌هايي باشد از جمله موضوعي که براي توليد انتخاب مي‌شود بايد مساله نظام اسلامي و جوامع اسلامي باشد و در راستاي سياست‌هاي پژوهشي نظام باشد، محتواي توليد شده داراي نوآوري و خلاقيت در طرح مسئله، ارائه راه حل هاي جديد، استدلال، ادغام، توفيق در تحليل موضوع و استنتاج منطقي، روزآمدي و پاسخ گويي به نيازها، رعايت استاندارها و معيارهاي لازم در تدوين اثر، بهره گيري از علوم ميان رشته‌اي و تراز سنجي پژوهش‌ها، ارائه نظريات جديد و … باشد.
اين پژوهشگر قرآني در بيان ايرادات حوزه تبديل نيز متذکر شد: براي حوزه تبديل هم بايد مواردي را رعايت کرد از جمله:
۱. براي اقشار مختلف بايد آثار ما تبديل شود. براي دانشجويان، عموم با سوادان، دانش آموزان و برنامه داشته باشيم و مطالب به صورت پرسش و پاسخ، درس نامه‌اي ساده سازي و کم حجم شود و در انتهاي هر مطلب جمع بندي داشته باشيم. و در قالبي زيبا و مناسب آن را توزيع نمائيم.
۲. توجه به الکترونيکي کردن آثار است. مزيتي که در الکترونيکي کردن مطالب است در انتشار آنها به صورت سنتي نيست. از اين رو بايد حوزه مجازي را بشناسيم و برنامه‌هايمان را در امر توزيع باز تعريف کنيم.
عبدي پور در ادامه به بررسي مشکلات توزيع پرداخت و بيان کرد: در اين حوزه نيز چند نکته ضروري وجود دارد:
۱. شبکه توزيع مناسبي نداريم، ما نه آثار سنتي را خوب مخاطب يابي مي‌کنيم و نه در حوزه الکترونيکي مخاطبان را شناسايي کرده ايم. از اين رو اين شبکه بايد اصلاح شود.
۲. حضور در کتابخانه هاي رسمي: براي بازاريابي بهتر بايد به صورت مجاني آثارمان را به مکان‌هاي مختلف علمي از جمله براي کتابخانه هاي معتبر داخلي و خارجي بفرستيم و در کتابخانه هاي آنجا ثبت گردد تا مورد استفاده دانش پژوهان قرار گيرد.
وي در ادامه اظهار کرد: سيستم مديريت پژوهشي ما نيازمند تغيير و تحول است چون در حال حاضر مديريت پژوهش به دانش تبديل شده است. بخشي از آن تجربي و بخشي از آن نيز آموختني است. در پژوهش بايد از روش شناسي هاي مدرن استفاده کنيم. ذائقه مخاطب نيز اين را مي‌طلبد که بتوانيم براساس ادبيات و روش‌هاي علمي با مخاطب سخن بگوييم.
اين استاد علوم قرآني در پايان سخنانش تصريح کرد: در حوزه اجرايي نيز بايد آئين نامه‌ها، شرح وظايف، ارزش‌يابي‌ها و کنترل‌ها را تغيير دهيم. نظام‌هاي کنترلي در حوزه پژوهش ديگر جوابگو نيست. بلکه در پژوهش بايد افراد آزادانه فکر کنند. اينها سرمايه‌هاي يک نظام پژوهشي هستند. از اين رو بايد به سمت نظام کسب امتياز از مخاطب و محصول محوري حرکت کنيم. پس هر آئين نامه محدود کننده‌اي را بايد کنار گذاشت و با شرايط جديد بايد بستر سازي کنيم و امکانات خود را بسيج کنيم. و آنها را در اختيار هيئت‌هاي علمي و محققان قرار دهيم. اين کارها نيازمند مديريت جهادي است. در اين راستا بايد ايجاد امنيت در حوزه شغلي و ارتقاي علمي داشته باشيم.
